Veritabanı ve Tablo oluşturmak

MySQL veya MariaDB sunucusundaki veritabanlarını ve tabloları yönetmek için komut satırı istemcisi (mysql veya mariadb) kullanılır. Grafiksel araçlar da mevcut olsa da, temel işlemleri komut satırından yapmak önemlidir.

MySQL/MariaDB Kabuğuna Bağlanma:

Genellikle root kullanıcısı ile bağlanılır. Bağlantı yöntemi, kurulum sırasında belirlenen kimlik doğrulama yöntemine göre değişir:

• Şifre ile:

  mysql -u root -p 

  Bu komut root kullanıcısının şifresini soracaktır. -u kullanıcı adını, -p şifre sorulacağını belirtir.

• Unix Soket Kimlik Doğrulaması ile (Yaygın): Modern kurulumlarda root kullanıcısı genellikle şifre yerine sistemin root kullanıcısı ile eşleştirilir (örn. auth_socket veya unix_socket eklentisi ile). Bu durumda sudo kullanarak şifresiz bağlanılabilir:

  sudo mysql 
  # veya sudo mariadb

Başarıyla bağlandıktan sonra mysql> veya MariaDB [(none)]> gibi bir istem (prompt) görürsünüz.

[celep@veriteknik ~]$ mysql -u root -p
Enter password: 
Welcome to the MySQL monitor.  Commands end with ; or \g.
Your MySQL connection id is 21
Server version: 5.6.39 MySQL Community Server (GPL)

Copyright (c) 2000, 2018, Oracle and/or its affiliates. All rights reserved.

Oracle is a registered trademark of Oracle Corporation and/or its
affiliates. Other names may be trademarks of their respective
owners.

Type 'help;' or '\h' for help. Type '\c' to clear the current input statement.

Şimdi varolan veritabanlarını listelemek için SHOW DATABASES; komutunu kullanalım.

Not: MySQL/MariaDB kabuğundaki çoğu SQL komutu noktalı virgül (;) ile bitirilmelidir. \g de alternatif olarak kullanılabilir. help; veya \h komutu yardım bilgilerini gösterir. exit veya quit ile kabuktan çıkılır.

mysql> SHOW DATABASES;
+--------------------+
| Database           |
+--------------------+
| information_schema |
| mysql              |
| performance_schema |
| sys                |
+--------------------+
4 rows in set (0.00 sec)

Şu an MySQL'in içinde varsayılan sistem veritabanlarını görüyoruz (information_schema, mysql, performance_schema, sys). Kendi veritabanımızı oluşturalım.

Veritabanı Oluşturma (CREATE DATABASE):

company adında yeni bir veritabanı oluşturalım. Türkçe karakterleri ve modern Unicode desteğini düzgün sağlamak için genellikle utf8mb4 karakter seti ve uygun bir collation (örn. utf8mb4_general_ci veya utf8mb4_unicode_ci) belirtmek iyi bir pratiktir.

CREATE DATABASE company 
CHARACTER SET utf8mb4 
COLLATE utf8mb4_unicode_ci;

Query OK, 1 row affected (0.00 sec)

Komut başarıyla çalıştı. SHOW DATABASES; komutuyla company veritabanının eklendiğini görebilirsiniz.

Veritabanını Seçme (USE):

İşlemlerimizi bu veritabanı üzerinde yapmak için onu seçmemiz gerekir:

USE company;

mysql> USE company;
Database changed

Veritabanımıza bağlandık. İçerisindeki tabloları görüntülemek için SHOW TABLES; komutunu çalıştıralım.

mysql> SHOW TABLES;
Empty set (0.00 sec)

Gördüğünüz gibi içinde herhangi bir tablo yok. Şimdi member adında bir tablo oluşturalım.

Tablo Oluşturma (CREATE TABLE):

CREATE TABLE komutu ile tablonun adı ve içereceği sütunlar (kolonlar) tanımlanır. Her sütun için bir ad, bir veri tipi ve isteğe bağlı kısıtlamalar (constraints) belirtilir.

CREATE TABLE member (
    id INT NOT NULL AUTO_INCREMENT,         -- Otomatik artan tam sayı ID
    first_name VARCHAR(50) NOT NULL,        -- İsim (Boş olamaz)
    last_name VARCHAR(50) NOT NULL,         -- Soyisim (Boş olamaz)
    email VARCHAR(100) UNIQUE,              -- E-posta (Benzersiz olmalı)
    birthday DATE NULL,                     -- Doğum tarihi (Boş olabilir)
    created_at TIMESTAMP DEFAULT CURRENT_TIMESTAMP, -- Kayıt oluşturma zamanı (varsayılan: şu an)
    updated_at TIMESTAMP DEFAULT CURRENT_TIMESTAMP ON UPDATE CURRENT_TIMESTAMP, -- Kayıt güncelleme zamanı
    PRIMARY KEY (id)                        -- 'id' sütununu birincil anahtar yap
) ENGINE=InnoDB DEFAULT CHARSET=utf8mb4 COLLATE=utf8mb4_unicode_ci; 

Açıklamalar:

• id INT NOT NULL AUTO_INCREMENT: id adında, tam sayı (INT), boş olamayan (NOT NULL), her yeni kayıtta otomatik olarak artan (AUTO_INCREMENT) bir sütun. Genellikle birincil anahtar olarak kullanılır.

• first_name VARCHAR(50) NOT NULL: En fazla 50 karakter uzunluğunda metin (VARCHAR), boş olamaz.

• email VARCHAR(100) UNIQUE: En fazla 100 karakter uzunluğunda metin, bu sütundaki değerler benzersiz (UNIQUE) olmalıdır (aynı e-posta iki kez girilemez).

• birthday DATE NULL: Tarih (YYYY-MM-DD formatında), boş (NULL) olabilir.

• created_at TIMESTAMP DEFAULT CURRENT_TIMESTAMP: Zaman damgası (YYYY-MM-DD HH:MM:SS formatında). Kayıt eklendiğinde varsayılan olarak o anki zaman damgasını alır (DEFAULT CURRENT_TIMESTAMP).

• updated_at TIMESTAMP DEFAULT CURRENT_TIMESTAMP ON UPDATE CURRENT_TIMESTAMP: Zaman damgası. Kayıt eklendiğinde varsayılan olarak o anki zamanı alır ve kayıt her güncellendiğinde otomatik olarak o anki zaman damgasıyla güncellenir (ON UPDATE CURRENT_TIMESTAMP).

• PRIMARY KEY (id): id sütununu tablonun birincil anahtarı olarak tanımlar. Birincil anahtar, tablodaki her satırı benzersiz şekilde tanımlar ve genellikle NOT NULL olmalıdır.

• ENGINE=InnoDB: Kullanılacak depolama motorunu belirtir. InnoDB varsayılan ve en yaygın kullanılan motordur; ACID uyumluluğu (transactions), satır seviyesinde kilitleme ve yabancı anahtar (foreign key) desteği sunar. Eski MyISAM motoru genellikle özel durumlar dışında tercih edilmez.

• DEFAULT CHARSET=utf8mb4 COLLATE=utf8mb4_unicode_ci: Tablo için varsayılan karakter setini ve karşılaştırma (collation) kurallarını belirler. utf8mb4 modern Unicode karakterlerini (emoji dahil) destekler ve genellikle önerilir.

Query OK, 0 rows affected (0.03 sec)

Tablomuz başarıyla oluşturuldu. SHOW TABLES; komutu artık member tablosunu listelemelidir.

Tablo Yapısını Görme (DESCRIBE veya SHOW COLUMNS):

Oluşturulan tablonun sütunlarını ve özelliklerini görmek için DESCRIBE veya SHOW COLUMNS FROM komutları kullanılır:

DESCRIBE member;
-- veya
SHOW COLUMNS FROM member;

mysql> DESCRIBE member;
+------------+--------------+------+-----+---------------------+-------------------------------+
| Field      | Type         | Null | Key | Default             | Extra                         |
+------------+--------------+------+-----+---------------------+-------------------------------+
| id         | int          | NO   | PRI | NULL                | auto_increment                |
| first_name | varchar(50)  | NO   |     | NULL                |                               |
| last_name  | varchar(50)  | NO   |     | NULL                |                               |
| email      | varchar(100) | YES  | UNI | NULL                |                               |
| birthday   | date         | YES  |     | NULL                |                               |
| created_at | timestamp    | YES  |     | CURRENT_TIMESTAMP   |                               |
| updated_at | timestamp    | YES  |     | CURRENT_TIMESTAMP   | on update CURRENT_TIMESTAMP |
+------------+--------------+------+-----+---------------------+-------------------------------+
7 rows in set (0.00 sec)

Sıradaki bölümde tablomuza veri ekleyeceğiz.