RAID

Günümüz bilişim altyapıları, özellikle verinin en düşük seviyede dahi güvenilir bir biçimde yazılabilir ve okunabilir olmasına ihtiyaç duymaktadır. Herhangi bir sunucu üzerinde çalışılırken sabit disklerden birinin bozulması hem sistemin çalışmasını durdurabilir, hem de verilerde kurtarılamaz kayıplara sebep olabilir. Bu tip durumların önüne geçmek için birden fazla sabit diskin bir arada kullanılarak daha güvenilir diziler oluşturması işlemine RAID (Redundant Array of Independent Disks) denilir. İlk defa University of California araştırmacıları tarafından 1988'de yayımlanan "A Case for Redundant Arrays of Inexpensive Disks (RAID)" makalesinde anlatılmıştır. Bu makalede ucuz disklerin paralel kullanımları yardımıyla güvenilir ve verimli disk okuma/yazma işlemlerinin sağlanabileceği anlatılmaktadır. Makale isminden anlaşılacağı gibi ucuz diskler (inexpensive disks) hedef alınarak başlanılsa da, günümüzde disklerin ucuz olmasından daha ziyade sistemin güvenilir ve verimli olması hedeflendiğinden, inexpensive sözcüğü yerine independent (bağımsız) getirilerek RAID kısaltmasına sadık kalınmıştır.

RAID yapıları sayesinde sunucular üzerindeki birden fazla disk, işletim sistemine sanki tek bir diskmiş gibi gösterilebilir, böylece hem güvenilirlik hem de çeşitli açılardan performans kazanımları sağlanılabilir. Bir sunucu üzerinde RAID yapısı kurabilmek için RAID kontrol kartına ihtiyaç duyulur. Çoğu sunucuda bu kart dahil olacağı gibi, bazı sistemlere sonradan takılabilir. Ayrıca işletim sistemleri, RAID kontrol kartı bulunmayan sistemler için yazılımsal RAID desteği de sağlamaktadır. Ancak yazılımsal RAID'in bazı matematiksel işlemleri daha yavaş yapacağı, ayrıca disk bozulmaları durumunda sistemi kapatmadan tamir etme işleminin yapılamayacağını göz önünde bulundurmakta fayda var.

RAID ile ilgili unutulmaması gereken noktalardan birisi, bir yedekleme mekanizması olmadığı. RAID, yapılan işlemlerin güvenilir ve/veya verimli bir biçimde yatayda yayılmasını sağlamaktadır. Ancak bu yayılma hatalar ve istenmeyen durumları da kapsamaktadır. Bir dosyayı sildiğinizde RAID dizinindeki bütün disklerden ilgili elemanları silinmiş olur ve bu işlemi geri döndüremezsiniz. Bu yüzden sisteminizin RAID ile çalışacağını kurguladığınız zaman, yedekleme ihtiyacınızın ortadan kalktığını düşünmeyin.

Birden fazla RAID çeşidi bulunmaktadır ve hepsinin kendince avantajları ve dezavantajları bulunur. Altyapınızı oluştururken hangi RAID tipini seçeceğinize karar vermek için altında yatan teknolojiyi anlamakta fayda var. Bu amaçla en sık kullanılan RAID yapılarını inceleyeceğiz.