Linux ­Kurulu­m ve Y­onetim­i
  • Döküman Hakkında
  • Linux ve GNU'nun Geçmişi
    • CentOS, Debian ve FreeBSD Ana Sürümlerin Farkları
  • Temel Komutlar
    • Temel Terminal Komutları
    • Yardım Dosyaları
    • Dosya İzinleri, Yetkiler, Kullanıcılar ve Gruplar
    • Dosya Düzenleme Araçları
      • nano ve pico
      • vi
    • Sıkıştırılmış Dosyalar
  • Standart Girdi ve Çıktı
    • Standart Çıktı
    • Standart Girdi
    • UNIX Pipeline
    • Olmazsa Olmaz: stdio.h
    • Standart Hata ve File Descriptor
    • Forkbomb
    • Named Pipe
  • Gelişmiş Terminal Komutları
    • Tarih ve Saat Ayarlama
    • Sistem Yükünü İzleme
    • patch ve diff
    • xargs
    • awk ve sed
    • egrep ve Regular Expressions
    • rename
    • Imagemagick ve Görüntü Dosyaları
    • wget
    • Python ile Dosya Sunuculuğu
  • Temel Dağıtımlar
    • RHEL Tabanlı (CentOS, Rocky, Alma)
      • rpm Paketleri
      • DNF Paket Yöneticisi
      • Repo Ayarları
      • Network Ayarları
    • Debian
      • deb Paketleri
      • apt Paket Yöneticisi
      • Repo Ayarları
      • Network Ayarları
    • FreeBSD
      • Ports ve pkg Yönetimi
      • Güncelleme Teknikleri
      • Network Ayarları
    • Arch Linux
      • pacman ve AUR
      • Network Ayarları
    • Ortak Network Dosyaları
  • SSH
    • Uzak Sunucuya Bağlanma
    • sshd Sunucu Ayarları
    • Private ve Public Anahtarlar
    • Güvenli Dosya Aktarımı
    • sshfs
  • Kernel Boot
    • Sunucu Başlangıcına Genel Bakış
    • Çekirdeğin Yüklenmesi ve Boot Seçenekleri
    • Çekirdek Parametreleri
    • Bootloader Nedir?
  • User Space
    • Başlangıç: Init
    • Init Versiyonunu Belirlemek
    • System V
      • Servislerin Yönetimi
      • Çalışma Seviyeleri (Run Levels)
      • Örnek System V Servis Oluşturma
    • systemd
      • Servislerin Yönetimi
      • Birimler ve Birim Tipleri
      • Örnek systemd Servis Oluşturma
    • Acil Durumlar ve Tek Kullanıcı Modu
  • BASH Programlama
    • Döngüler ve Diğer Kontrol Yöntemleri
    • Menüler
  • Log Dosyaları
    • Log İnceleme ve Filtreleme
  • İnternet Servisleri
    • Bir sayfanın İnternetteki Serüveni
    • Nameserver Servisleri
    • Apache
    • PHP-FPM
    • FTP/FTPS/SFTP
      • vsftpd
      • ProFTPD
      • SFTP
      • Komut Satırından ftp Kullanımı
  • Zamanlanmış Görevler
    • crontab
    • at
  • Veritabanı
    • MySQL
      • MySQL Kurulumu
      • MySQL Servisini Çalıştırmak
      • Veritabanı ve Tablo oluşturmak
      • SQL Tablosuna Veri Eklemek
      • Temel SQL Sorgularına Giriş
        • Birinci bölüm
      • mysqldump ile yedekleme
      • Replikasyon teknikleri
      • Yedekleri içeri alma
    • PostgreSQL
      • PostgreSQL Kurulumu
      • Temel Yapılandırma
      • Temel Kullanım
    • MongoDB
      • MongoDB Kurulumu
      • Temel Yapılandırma
      • Temel Kullanım
    • Redis
      • Redis Kurulumu
      • Temel Yapılandırma
      • Temel Kullanım
  • Temel Network Yapılandırması
  • Gelişmiş Network Komutları
    • ip
    • ifconfig
    • route
    • ping
    • traceroute
    • dig
    • nslookup
    • netcat
    • nmap
    • tcpdump
    • Wireshark (Giriş)
    • Bantgenişliği Ölçümü
  • Güvenlik
    • Firewalld
    • IPTables
      • Temel İzinler
      • IP ve Port Engelleme
    • selinux
  • Disk Sistemleri
    • ext
    • zfs
    • lvm
  • RAID
    • RAID Biçimleri
    • Verinin Disklere Yayılması
    • Cache
    • Terimler ve Tavsiyeler
  • Örnek Kurulumlar ve Modern Yaklaşımlar
    • CentOS 7 Tam Sistem Kurulumu (Arşiv)
    • AlmaLinux ile Hosting Ortamı Kurulumu
    • Ubuntu ile Hosting Ortamı Kurulumu
    • Modern Hosting Yaklaşımları (PaaS, Coolify vb.)
  • Konteynerleştirme (Docker / Podman)
  • Yapılandırma Yönetimi (Ansible)
  • İzleme ve Uyarı (Prometheus / Grafana)
  • Nginx Web Sunucusu
  • Kubernetes (Giriş)
  • PCI-DSS ve Linux Sistemleri
  • İndeks
  • Kaynaklar
Powered by GitBook
On this page
  1. Temel Dağıtımlar

RHEL Tabanlı (CentOS, Rocky, Alma)

PreviousTemel DağıtımlarNextrpm Paketleri

Last updated 1 month ago

Bu bölüm, Red Hat Enterprise Linux (RHEL) ekosistemindeki güncel dağıtımlara odaklanmaktadır. Eskiden çok popüler olan CentOS Linux, RHEL'in birebir ücretsiz bir kopyası olarak hizmet veriyordu. Ancak CentOS projesi, RHEL'in bir sonraki sürümünün geliştirme dalı olan CentOS Stream'e odaklanmıştır. CentOS Linux'un yerini doldurmak için ise topluluk tarafından Rocky Linux ve AlmaLinux gibi RHEL ile birebir uyumlu (bug-for-bug compatible) dağıtımlar geliştirilmiştir.

Genel Özellikler

  • Köken: Hepsi Red Hat Enterprise Linux (RHEL) kod tabanını temel alır. RHEL, kurumsal düzeyde destek ve uzun vadeli kararlılık sunan ticari bir üründür.

  • CentOS Stream: RHEL'in bir sonraki küçük sürümüne (minor release) giden geliştirme adımlarını içerir. RHEL'den biraz daha ileride, güncel paketler sunar ancak RHEL klonları kadar uzun vadeli stabilite garantisi vermeyebilir. Geliştirme ve test ortamları için veya en son RHEL özelliklerine erken erişim isteyenler için uygundur.

  • Rocky Linux & AlmaLinux: CentOS Linux'un misyonunu devralan, RHEL ile tam uyumluluk hedefleyen, topluluk destekli ücretsiz dağıtımlardır. Kararlı sunucu ortamları için tasarlanmışlardır ve RHEL ile aynı yaşam döngüsünü takip etmeyi hedeflerler.

  • Paket Yönetimi: RPM paket formatını ve modern dnf paket yöneticisini kullanırlar (yum eski sürümlerde kullanılıyordu ve genellikle dnf'e bir sembolik linktir).

    • (Dosya adı eski kalmış, içerik güncellenmeli)

  • Depo Yönetimi: Yazılım depoları (repositories) /etc/yum.repos.d/ dizini altındaki .repo dosyaları ile yönetilir.

  • Ağ Yönetimi: Genellikle NetworkManager servisi ve nmcli komut satırı aracı veya nmtui metin arayüzü ile yönetilir. Eski network servisi ve /etc/sysconfig/network-scripts/ altındaki ifcfg-* dosyaları hala kullanılabilir olsa da, NetworkManager modern standarttır.

  • Güvenlik: SELinux (Security-Enhanced Linux) genellikle varsayılan olarak etkindir ve zorunlu erişim kontrolü (MAC) sağlar. Firewall yönetimi için firewalld kullanılır.

  • Hedef Kitle: Kararlı sunucu ortamları, kurumsal uygulamalar, RHEL ekosistemiyle uyumluluk arayanlar. CentOS Stream daha çok geliştiricilere ve en son özellikleri test etmek isteyenlere yöneliktir.

Kurulum: Bu dağıtımların kurulumu genellikle Anaconda grafiksel veya metin tabanlı yükleyici ile yapılır. Kurulum adımları (dil, klavye, saat dilimi, disk bölümlendirme, ağ ayarları, yazılım seçimi, kullanıcı oluşturma) dağıtımlar arasında büyük ölçüde benzerlik gösterir. Detaylı kurulum kılavuzları için ilgili dağıtımın resmi belgelerine başvurulmalıdır:

  • CentOS Stream:

  • Rocky Linux:

  • AlmaLinux:

Bu bölümdeki diğer dosyalar, bu modern RHEL tabanlı dağıtımlarda paket yönetimi, depo ayarları ve ağ yapılandırması gibi temel konuları ele alacaktır (içeriklerinin güncellenmesi gerekmektedir).

RPM Paketleri
DNF Paket Yöneticisi (yum yerine)
Repo Ayarları
Network Ayarları
https://www.centos.org/centos-stream/
https://rockylinux.org/
https://almalinux.org/