Servislerin Yönetimi

systemd init sisteminde, servisleri ve diğer sistem birimlerini (units) yönetmek için kullanılan ana komut systemctl'dir. Bu komut, eski service, chkconfig, update-rc.d gibi araçların işlevlerini birleştirir ve daha tutarlı bir arayüz sunar. Komutların çoğu sudo yetkisi gerektirir.

Temel Servis Yönetimi Komutları

Aşağıda <servis_adı> yerine yönetmek istediğiniz servisin adını (örn. sshd, nginx, apache2) yazmalısınız. .service uzantısı genellikle isteğe bağlıdır.

Servisi Başlatma (start): Bir servisi hemen başlatır.
```
sudo systemctl start <servis_adı>
```
Servisi Durdurma (stop): Çalışan bir servisi hemen durdurur.
```
sudo systemctl stop <servis_adı>
```
Servisi Yeniden Başlatma (restart): Servisi durdurur ve ardından yeniden başlatır. Yapılandırma değişikliklerinden sonra veya servisin takılması durumunda kullanılır.
```
sudo systemctl restart <servis_adı>
```
Yapılandırmayı Yeniden Yükleme (reload): Servise, yapılandırma dosyalarını yeniden okumasını söyler. Bu işlem genellikle servisi durdurmadan yapılır, ancak tüm servisler reload işlemini desteklemez.
```
sudo systemctl reload <servis_adı>
```
Eğer servis reload desteklemiyorsa, genellikle restart kullanmak gerekir.
Koşullu Yeniden Başlatma (try-restart): Sadece servis zaten çalışıyorsa yeniden başlatır.
```
sudo systemctl try-restart <servis_adı>
```
Koşullu Yeniden Yükleme (reload-or-restart): Servis reload destekliyorsa yeniden yükler, desteklemiyorsa yeniden başlatır.
```
sudo systemctl reload-or-restart <servis_adı>
```

Servis Durumunu Kontrol Etme

Detaylı Durum (status): Bir servisin mevcut durumunu (aktif/pasif, etkin/devre dışı), PID'sini, bellek/CPU kullanımını ve en son günlük (log) mesajlarını gösterir.
```
systemctl status <servis_adı>
```
Çıktıdan q tuşu ile çıkılır.
Aktif mi? (is-active): Servisin o anda çalışıp çalışmadığını kontrol eder. Genellikle betiklerde kullanılır. Çıktısı active veya inactive (veya activating, failed vb.) olur.
```
systemctl is-active <servis_adı>
```
Başlangıçta Etkin mi? (is-enabled): Servisin sistem başlangıcında otomatik olarak çalışacak şekilde etkinleştirilip etkinleştirilmediğini kontrol eder. Çıktısı enabled, disabled, static (manuel olarak başlatılamaz/durdurulamaz ama başka unit'ler tarafından kullanılabilir), masked vb. olur.
```
systemctl is-enabled <servis_adı>
```
Başarısız mı? (is-failed): Servisin hata durumunda olup olmadığını kontrol eder.
```
systemctl is-failed <servis_adı>
```

Servisleri Başlangıçta Etkinleştirme/Devre Dışı Bırakma

Etkinleştirme (enable): Bir servisin sistem başlangıcında otomatik olarak çalışmasını sağlar. Gerekli sembolik linkleri oluşturur.
```
sudo systemctl enable <servis_adı>
```
--now seçeneği ile hem etkinleştirip hem de hemen başlatabilirsiniz:
```
sudo systemctl enable --now <servis_adı>
```
Devre Dışı Bırakma (disable): Bir servisin sistem başlangıcında otomatik olarak çalışmasını engeller. Gerekli sembolik linkleri kaldırır. Servis o anda çalışıyorsa durdurmaz.
```
sudo systemctl disable <servis_adı>
```
--now seçeneği ile hem devre dışı bırakıp hem de hemen durdurabilirsiniz:
```
sudo systemctl disable --now <servis_adı>
```
Maskeleme (mask): Bir servisi tamamen devre dışı bırakır. Servis manuel olarak veya başka bir servisin bağımlılığı olarak bile başlatılamaz. Bu işlem, genellikle /etc/systemd/system/ altına servisin unit dosyasını /dev/null'a yönlendiren bir sembolik link oluşturarak yapılır.
```
sudo systemctl mask <servis_adı>
```
Maskeyi Kaldırma (unmask): Maskelenmiş bir servisin maskesini kaldırır, ancak servisi otomatik olarak etkinleştirmez.
```
sudo systemctl unmask <servis_adı>
```

systemctl, systemd sistemlerde servisleri ve diğer unit'leri yönetmek için merkezi ve güçlü bir araçtır.

Previoussystemd NextBirimler ve Birim Tipleri

Last updated 3 days ago