Temel Terminal Komutları

GNU/Linux üzerinde temel olarak sınıflandırabileceğimiz komutlar şu şekilde sıralanabilir.

Komut	Açıklama	Örnek
cd	Dizin değiştirme	cd /var/www
ls	Dizin içeriği listeleme	ls /var/www
mkdir	Dizin oluşturma	mkdir /var/www/html
rmdir	Dizin silme	rmdir /var/www/html
pwd	Mevcut dizini gösterme	pwd
rm	Dosya silme	rm /var/www/html/index.html
cp	Dosya kopyalama	cp /etc/hosts /root/hosts.bak
mv	Dosya taşıma	mv /root/hosts.bak /root/hosts.bak2
cat	Dosya içeriği görüntüleme	cat /etc/hosts
echo	Standart çıktıya yazdırma	echo "test"
du	Dizin/dosya boyutu gösterme	du -sh .
touch	Boş dosya oluşturma / Erişim zamanını güncelleme	touch yeni_dosya.txt
head	Dosyanın başlangıcını gösterme (varsayılan 10 satır)	head /var/log/syslog
tail	Dosyanın sonunu gösterme (varsayılan 10 satır)	tail /var/log/syslog
less	Dosya içeriğini sayfa sayfa gösterme	less /etc/passwd

Yukarıda sıralanan komutlar, GNU/Linux komut satırının çok küçük bir kısmını oluştursa da, en sık kullanılan komutlar arasında yer aldıklarını söyleyebiliriz. Burada altının çizilmesi gereken önemli bir nokta, GNU/Linux komutlarının birbirleriyle uyum içinde çalışabilecek biçimde tasarlanmış olmalarıdır ve bunu yapmak için standart girdi/çıktı yönlendirmeleri haricinde, pek çok parametre alabilmektedirler. Programların parametreleri ve programların genel özellikleri hakkında bilgi almak için man komutu kullanılabilir. Örneğin du komutu hakkında bilgi almak için

man du

yazmak yeterli olacaktır. Bu durumda terminalde du komutunun manual dosyaları görülür. Bu dosyalar artık standartlaştığı için, internetten de bulunabilir. Örneğin du için manual dosyasına şu adresten erişebilirsiniz: http://man7.org/linux/man-pages/man1/du.1.html

Bir diğer önemli nokta, GNU/Linux dizin yapısının anlaşılmasındadır. GNU/Linux'ta dizin gösteriminin birkaç yolu vardır. Örneğin pek çoğumuzun aşina olduğu, "bir üst dizine çıkma" işlemi aşağıdaki şekilde yapılır.

cd ..

Bu komutu uygularken aslında yaptığımız işlem ".. isimli dizine gir" demek oluyor. GNU/Linux dizin yapısında her zaman ".." isimli dizin, mevcut dizinin bir üst dizinine işaret ettiği için üst dizine çıkmış oluruz. Dolayısıyla eğer iki üst dizine çıkmak isteseydik

cd ../..

komutu yeterli olacaktı. Benzer şekilde tek nokta ile ifade edilen dizin "." her zaman mevcut dizindir. Dolayısıyla mevcut dizin ile ilgili bir işlem yapmak istiyorsak, "." koymamız yeterli olacaktır.

Örneğin hosts dosyamızı mevcut dizine kopyalamak istiyorsak aşağıdaki komutu uygulamamız gerekir.

cp /etc/hosts .

Çoğunlukla GNU/Linux dizin yapısına yeni başlayan kişilerin karıştırdığı nokta, göreli dizinlerdir. Yukarıdaki örnekte /etc/hosts şeklinde dizin ifade ettik. Eğer bunu başındaki / olmadan yazsaydık, yani etc/hosts şeklinde yazsaydık, mevcut dizinin altında bir etc klasörü, onun da altında bir hosts dosyası arayacaktı sistem. Dolayısıyla mevcut dizinimize göre (yani göreli) bir gösterim kullanmış olacaktık.