Linux ­Kurulu­m ve Y­onetim­i
  • Döküman Hakkında
  • Linux ve GNU'nun Geçmişi
    • CentOS, Debian ve FreeBSD Ana Sürümlerin Farkları
  • Temel Komutlar
    • Temel Terminal Komutları
    • Yardım Dosyaları
    • Dosya İzinleri, Yetkiler, Kullanıcılar ve Gruplar
    • Dosya Düzenleme Araçları
      • nano ve pico
      • vi
    • Sıkıştırılmış Dosyalar
  • Standart Girdi ve Çıktı
    • Standart Çıktı
    • Standart Girdi
    • UNIX Pipeline
    • Olmazsa Olmaz: stdio.h
    • Standart Hata ve File Descriptor
    • Forkbomb
    • Named Pipe
  • Gelişmiş Terminal Komutları
    • Tarih ve Saat Ayarlama
    • Sistem Yükünü İzleme
    • patch ve diff
    • xargs
    • awk ve sed
    • egrep ve Regular Expressions
    • rename
    • Imagemagick ve Görüntü Dosyaları
    • wget
    • Python ile Dosya Sunuculuğu
  • Temel Dağıtımlar
    • RHEL Tabanlı (CentOS, Rocky, Alma)
      • rpm Paketleri
      • DNF Paket Yöneticisi
      • Repo Ayarları
      • Network Ayarları
    • Debian
      • deb Paketleri
      • apt Paket Yöneticisi
      • Repo Ayarları
      • Network Ayarları
    • FreeBSD
      • Ports ve pkg Yönetimi
      • Güncelleme Teknikleri
      • Network Ayarları
    • Arch Linux
      • pacman ve AUR
      • Network Ayarları
    • Ortak Network Dosyaları
  • SSH
    • Uzak Sunucuya Bağlanma
    • sshd Sunucu Ayarları
    • Private ve Public Anahtarlar
    • Güvenli Dosya Aktarımı
    • sshfs
  • Kernel Boot
    • Sunucu Başlangıcına Genel Bakış
    • Çekirdeğin Yüklenmesi ve Boot Seçenekleri
    • Çekirdek Parametreleri
    • Bootloader Nedir?
  • User Space
    • Başlangıç: Init
    • Init Versiyonunu Belirlemek
    • System V
      • Servislerin Yönetimi
      • Çalışma Seviyeleri (Run Levels)
      • Örnek System V Servis Oluşturma
    • systemd
      • Servislerin Yönetimi
      • Birimler ve Birim Tipleri
      • Örnek systemd Servis Oluşturma
    • Acil Durumlar ve Tek Kullanıcı Modu
  • BASH Programlama
    • Döngüler ve Diğer Kontrol Yöntemleri
    • Menüler
  • Log Dosyaları
    • Log İnceleme ve Filtreleme
  • İnternet Servisleri
    • Bir sayfanın İnternetteki Serüveni
    • Nameserver Servisleri
    • Apache
    • PHP-FPM
    • FTP/FTPS/SFTP
      • vsftpd
      • ProFTPD
      • SFTP
      • Komut Satırından ftp Kullanımı
  • Zamanlanmış Görevler
    • crontab
    • at
  • Veritabanı
    • MySQL
      • MySQL Kurulumu
      • MySQL Servisini Çalıştırmak
      • Veritabanı ve Tablo oluşturmak
      • SQL Tablosuna Veri Eklemek
      • Temel SQL Sorgularına Giriş
        • Birinci bölüm
      • mysqldump ile yedekleme
      • Replikasyon teknikleri
      • Yedekleri içeri alma
    • PostgreSQL
      • PostgreSQL Kurulumu
      • Temel Yapılandırma
      • Temel Kullanım
    • MongoDB
      • MongoDB Kurulumu
      • Temel Yapılandırma
      • Temel Kullanım
    • Redis
      • Redis Kurulumu
      • Temel Yapılandırma
      • Temel Kullanım
  • Temel Network Yapılandırması
  • Gelişmiş Network Komutları
    • ip
    • ifconfig
    • route
    • ping
    • traceroute
    • dig
    • nslookup
    • netcat
    • nmap
    • tcpdump
    • Wireshark (Giriş)
    • Bantgenişliği Ölçümü
  • Güvenlik
    • Firewalld
    • IPTables
      • Temel İzinler
      • IP ve Port Engelleme
    • selinux
  • Disk Sistemleri
    • ext
    • zfs
    • lvm
  • RAID
    • RAID Biçimleri
    • Verinin Disklere Yayılması
    • Cache
    • Terimler ve Tavsiyeler
  • Örnek Kurulumlar ve Modern Yaklaşımlar
    • CentOS 7 Tam Sistem Kurulumu (Arşiv)
    • AlmaLinux ile Hosting Ortamı Kurulumu
    • Ubuntu ile Hosting Ortamı Kurulumu
    • Modern Hosting Yaklaşımları (PaaS, Coolify vb.)
  • Konteynerleştirme (Docker / Podman)
  • Yapılandırma Yönetimi (Ansible)
  • İzleme ve Uyarı (Prometheus / Grafana)
  • Nginx Web Sunucusu
  • Kubernetes (Giriş)
  • PCI-DSS ve Linux Sistemleri
  • İndeks
  • Kaynaklar
Powered by GitBook
On this page
  • PID 1'in Rolü
  • /sbin/init ve Gerçek Init Sistemi
  1. User Space

Başlangıç: Init

PreviousUser SpaceNextInit Versiyonunu Belirlemek

Last updated 1 month ago

Linux çekirdeği (kernel) başlatma işlemini tamamladıktan sonra, kontrolü kullanıcı alanındaki (user space) ilk sürece devreder. Bu ilk süreç her zaman PID 1 (Process ID 1) olarak çalışır ve genellikle /sbin/init yoluyla başlatılır.

PID 1'in Rolü

init süreci, sistemin temelini oluşturur ve kritik görevleri yerine getirir:

  1. Tüm Süreçlerin Atası: Sistemdeki diğer tüm kullanıcı alanı süreçleri (servisler, kullanıcı oturumları, uygulamalar vb.) doğrudan veya dolaylı olarak init süreci tarafından başlatılır. Bu nedenle, init tüm süreçlerin en üst düzeydeki atasıdır. pstree komutu ile bu hiyerarşi görülebilir.

  2. Yetim Süreçleri Evlat Edinme (Orphan Process Adoption): Normalde bir süreç (child process) sonlandığında, durumu üst süreci (parent process) tarafından okunur (reaping). Eğer bir üst süreç, alt süreci sonlanmadan önce kendisi sonlanırsa, alt süreç "yetim" (orphan) kalır. Bu durumda, yetim kalan süreç otomatik olarak init (PID 1) tarafından evlat edinilir. init süreci, evlat edindiği süreçler sonlandığında onların durumunu okuyarak sistemde "zombi" süreçlerin birikmesini engeller. (Zombi süreçler, sonlanmış ancak durumu üst süreci tarafından okunmamış süreçlerdir ve işlem tablosunda gereksiz yer kaplarlar).

  3. Sistemi Başlatma ve Durdurma: init süreci, yapılandırmasına göre sistem servislerini belirli bir sıra ve bağımlılık ilişkisi içinde başlatır. Aynı şekilde, sistem kapatılırken veya yeniden başlatılırken servislerin düzgün bir şekilde durdurulmasından ve dosya sistemlerinin güvenli bir şekilde ayrılmasından (unmount) sorumludur.

  4. Sistem Durumunu Yönetme: init sistemi, sistemin farklı çalışma durumlarını (örneğin, tek kullanıcı modu, çok kullanıcılı metin modu, grafiksel mod) yönetir ve bu durumlar arasında geçişi sağlar. Modern systemd'de bu "target" birimleri ile, eski SysVinit'te ise "runlevel"lar ile yapılır.

/sbin/init ve Gerçek Init Sistemi

/sbin/init dosyası genellikle gerçek init sisteminin çalıştırılabilir dosyasına bir sembolik linktir. Modern sistemlerde bu link genellikle /lib/systemd/systemd'ye işaret eder. Eski sistemlerde ise doğrudan SysVinit'in /sbin/init dosyası olabilir. Çekirdek, varsayılan olarak /sbin/init'i çalıştırmaya çalışır, ancak bu davranış init= çekirdek parametresi ile değiştirilebilir (örneğin kurtarma modunda init=/bin/bash kullanmak gibi).

Hangi init sisteminin çalıştığını anlamak için bölümüne bakabilirsiniz. init sürecinin kendisi sonlandırılırsa (ki bu genellikle engellenmiştir), sistem paniğe (kernel panic) girer ve durur, çünkü tüm süreçlerin temel dayanağı ortadan kalkmış olur.

Init Versiyonunu Belirlemek